Me naracez olima afero, quan on ja obliviis.
En ula lando di India, rejulo havis lumoza juvelo, qua esas precoza. Sama trezoro ne ekzistas en la tota mondo. La rejulo konservis la lapido en depozeyo, ma regretinde ol furtesis.
La rejulo tre lamentis pri to.
«Ve! forsan ita viro furtus mea trezoro, ma...»
La rejulo suspektis ula viro qua esas dubitinda. Tamen lu anke pensis, «Mem se ilu questionesas, lu nultempe konfesos sua kulpo.»
La rejulo injeniis bona metodo por koaktar ilu konfesar.
Ornante halo di palaco per splendida vari e bela baneri, la rejulo asemblis belini qui gracioze vestizis su e oranis sua haro per ornamentajo. Eli lutizis e harpopleis per jolia eufonio.
La rejulo invitis la suspektinda homo a tala festino. Unesme la rejulo multe amuzis ilu per alkoholajo. Por to, la viro ebrieskis e dormeskis. Nexte dormanta viro movesis ad la halo di palaco, quan on ornis splendide. On vestizis la viro per gracioza vestaro e ornamentajo, ma ilu ne konciis to pro profunda ebrieso.
Pose lu desebrieskis. Jen ibe esis tale belega ke la loko fosan ne existus en la mondumo. Che quar angulo di la chambro on incensagis diversa santali, do la aromo driftis en la aero. Bela flagi pendis de plafono, e brokato extensis sur planko.
La belini kun hararanjo gracioze vestizis su, e lutizis e harpopleis per jolia eufonio.
Vidante to, la viro ne komprenis ube esas ibe. Lu demandis ad apuda muliero, «Ube me esas?».
«Yen la cielala mondo!», respondis elu.
Ilu dicis, «Sen-dube, me ne povas naskar sur la cielala mondo.»
«No! Pro ke vu ne mentiis, vu nun existas hike.»
Elu respondis tale a la viro, por questionar kad ilu furtis la trezoro di la rejulo.
Ito esis intenco di la rejul;
Se on dicus ke homo qua ne mentiis povas naskar en la cielala mondo, lu forsan respodus ke lu ipsa furtis ol por dicar verajo, pose on questionus «Kad vu furtis la trezoro di la rejulo?», lore la viro forsan konfsus kulpo. Kande on dicus «Ube vu celis ol?», la viro indikus celeyo. Do la rejulo rirus al celeyo, lu povus riganar furtita trezoro.
Nu, kande la furtero audis ke homo qua ne mentiis povas naskar en la cielala mondo, lu nur inklinetadis la kapo senvorte. La furtero respondis nulo al muliero. Regardante omna vizajo de la mulieri qui esis en la chambro, lu levis la shultri senvorte. Multafoya questionaro tacigis ilu. Elu do trublesis. Dicante «Tala tacema homo ne devis naskar en la chambro», elu ekpulsis la furtero de la chambro.
La projeto di la rejulo faliis, ma ilu konceptis nova penso, «Me nominez la furtero kom ministro!»
Pose la rejulo konsultis la ministro pri omno, sen-distinge, sive mikura kozi sive granda kozi. Li omna divenis tro intima e havis ne sekret-ajo l’una l’altra.
Lore la rejulo dicis al ministro, «Me havas penso en mea mento. En lasta yaro, ulu furtesis la lumoza juvelo di me, fakte me kredis ol retrovenor, ma ol ne retrovenis. Se la furtero rivenos ol ad me, me donez duima teritorio dil lando. Publikigez la proklamajo.»
La ministro pensis, «Me furtabis la trezoro di la rejulo por vivar, ma se la rejulo donas duima teritorio, velizar la trezoro ne esas mea profito, do me konfesez al rejulo.»
La ministro dicis al rjulo, «Me velizis la trezoro. Se vu donos duima teritorio dil lando, me restitucez ol ad vu.»
Por to, La rejulo tro delektesis, e imperis ke ilu guvernez duima teritorio. Do La ministro rivenis la trezoro.
La rejulo joyoze dicis, «Me tre joyas, nam mea deziro jus realeskis. Vu, ministro, guvernez duima teritorio de nun dum longa tempo.»
«Parenteze, pro quo vu levis la shultri senvorte, kande vu esis antee en la chambro?»
demandis la rejuro.
La ministro respondis, «Kande me antee eniris Budista templo por furtar, monako recitis Budhista sutro sendorme. Do me vartis la monako dormor e audis la recito di monako. Lore la monako recitis ke la cielala homi ne palpebr-agas. Por ke me memoris lo, me judikis ke palpebr-aganta homini ne esas cielala homi. Tale me tacis.»
Cetere la ministro tale dicis.
«Se me ne enirus templo por furtar, me trompemesus e punisesus. Ed tale me ne divenus ministro, e ne guvernus duima teritorio. Se me antee ne furtus, me ne havus nuna feliceso.»
Segun ula monako, ica rakonto esas skribita en ula Budista sutro. Segun ta sutro, bonajo ed malajo ne esas distingebla. Ma ne iluminita homo judikas ke bonajo ed malajo esas nesama.
Angulimala, unu de dicipuli di Budho Gotamo, ne povus retroirar a justa voyo, se lu ne tranchus fingro di Budho Gotamo.
Ajatashatru esis la rejulo qua protektis Budismo. Se la rejulo ne mortigis sua patrulo, qua-maniere lu povis influar la voyo di vivo e morto?
Se la furtero ne furtis la trezoro di la rejulo, forsan lu ne divenis ministro.
konseque ni devas komprenar ke bonajo e malajo esas sama, segun Budisma sutro.
