La anekdoto: Rejulo nominis furtero kom ministro

　　　Me naracez olima afero, quan on ja obliviis.
　　 En ula lando di India, rejulo havis lumoza juvelo, qua　esas precoza. Sama trezoro ne ekzistas en la tota mondo.　La rejulo konservis la lapido en depozeyo, ma regretinde ol furtesis.
La rejulo tre lamentis pri to.
«Ve! forsan ita viro furtus mea trezoro, ma...»
La rejulo suspektis ula viro qua esas dubitinda. Tamen lu anke pensis,　«Mem se ilu questionesas, lu nultempe konfesos sua kulpo.»
　　　La rejulo injeniis bona metodo por koaktar ilu konfesar.
Ornante halo di palaco per splendida vari e bela baneri, la rejulo asemblis belini qui gracioze vestizis su e oranis sua haro per ornamentajo. Eli lutizis e harpopleis per jolia eufonio.
　　　La rejulo invitis la suspektinda homo a tala festino.　Unesme la rejulo multe amuzis ilu per alkoholajo. Por to, la viro ebrieskis e dormeskis. Nexte dormanta viro movesis ad la halo di palaco, quan on ornis splendide. On vestizis la viro per gracioza vestaro e ornamentajo, ma ilu ne konciis to pro profunda ebrieso.
   Pose lu desebrieskis. Jen ibe esis tale belega ke la loko fosan ne existus en la mondumo. Che quar angulo di la chambro on incensagis diversa santali, do la aromo driftis en la aero. Bela flagi pendis de plafono, e brokato extensis sur planko.
La belini kun hararanjo gracioze vestizis su, e lutizis e harpopleis per jolia eufonio.
Vidante to, la viro ne komprenis ube esas ibe. Lu demandis ad apuda muliero, «Ube me esas?».
«Yen la cielala mondo!», respondis elu.
Ilu dicis, «Sen-dube, me ne povas naskar sur la cielala mondo.»
«No! Pro ke vu ne mentiis, vu nun existas hike.»
Elu respondis tale a la viro, por questionar kad ilu furtis la trezoro di la rejulo.
   Ito esis intenco di la rejul;
Se on dicus ke homo qua ne mentiis povas naskar en la cielala mondo, lu forsan respodus ke lu ipsa furtis ol por dicar verajo, pose on questionus «Kad vu furtis la trezoro di la rejulo?», lore la viro forsan konfsus kulpo. Kande on dicus «Ube vu celis ol?», la viro indikus celeyo. Do la rejulo rirus al celeyo, lu povus riganar furtita trezoro.
   Nu, kande la furtero audis ke homo qua ne mentiis povas naskar en la cielala mondo, lu nur inklinetadis la kapo senvorte. La furtero respondis nulo al muliero. Regardante omna vizajo de la mulieri qui esis en la chambro, lu levis la shultri senvorte. Multafoya questionaro tacigis ilu. Elu do trublesis. Dicante «Tala tacema homo ne devis naskar en la chambro», elu ekpulsis la furtero de la chambro.
   La projeto di la rejulo faliis, ma ilu konceptis nova penso, «Me nominez la furtero kom ministro!»
Pose la rejulo konsultis la ministro pri omno, sen-distinge, sive mikura kozi sive granda kozi. Li omna divenis tro intima e havis ne sekret-ajo l’una l’altra.
   Lore la rejulo dicis al ministro, «Me havas penso en mea mento. En lasta yaro, ulu furtesis la lumoza juvelo di me, fakte me kredis ol retrovenor, ma ol ne retrovenis. Se la furtero rivenos ol ad me, me donez duima teritorio dil lando. Publikigez la proklamajo.»
La ministro pensis, «Me furtabis la trezoro di la rejulo por vivar, ma se la rejulo donas duima teritorio, velizar la trezoro ne esas mea profito, do me konfesez al rejulo.»
La ministro dicis al rjulo, «Me velizis la trezoro. Se vu donos duima teritorio dil lando, me restitucez ol ad vu.»
Por to, La rejulo tro delektesis, e imperis ke ilu guvernez duima teritorio. Do La ministro rivenis la trezoro.
La rejulo joyoze dicis, «Me tre joyas, nam mea deziro jus realeskis. Vu, ministro, guvernez duima teritorio de nun dum longa tempo.»
«Parenteze, pro quo vu levis la shultri senvorte, kande vu esis antee en la chambro?»
demandis la rejuro.
La ministro respondis, «Kande me antee eniris Budista templo por furtar, monako recitis Budhista sutro sendorme. Do me vartis la monako dormor e audis la recito di monako. Lore la monako recitis ke la cielala homi ne palpebr-agas.  Por ke me memoris lo, me judikis ke palpebr-aganta homini ne esas cielala homi. Tale me tacis.»
Cetere la ministro tale dicis.
«Se me ne enirus templo por furtar, me trompemesus e punisesus. Ed tale me ne divenus ministro, e ne guvernus duima teritorio. Se me antee ne furtus, me ne havus nuna feliceso.»

   Segun ula monako, ica rakonto esas skribita en ula Budista sutro. Segun ta sutro, bonajo ed malajo ne esas distingebla. Ma ne iluminita homo judikas ke bonajo ed malajo esas nesama.
Angulimala, unu de dicipuli di Budho Gotamo, ne povus retroirar a justa voyo, se lu ne tranchus fingro di Budho Gotamo.
Ajatashatru esis la rejulo qua protektis Budismo. Se la rejulo ne mortigis sua patrulo, qua-maniere lu povis influar la voyo di vivo e morto? 
Se la furtero ne furtis la trezoro di la rejulo, forsan lu ne divenis ministro.
konseque ni devas komprenar ke bonajo e malajo esas sama, segun Budisma sutro.

Deo di tondro e la morusiero

Olim ante longa tempo ulaloke, puerulo habitis kun sua matro.

Uldie la matro dicis lu,
«Mea filiulo! Irez al vilajo por komprar sem-planti di berenjeno. Ni plantecez oli en la farm-agro. »
«O.K. Me irez.»
En la vilajo ilu kompris nura sem-planto di berenjeno, qua esis la maxim kustoza kam l’altri, e retrovenis al hemo.
Lo tre deceptis lua matro,
«Mea filiulo! Pro quo tu kompris multa chipa sem-planti? Ni ne rekoltos multa berenjeni. »
«Ve, forsan mea falio!»
Ma ilu havis altra opiniono en sua mento.
(Mem se nura sem-plano plantecesis, ico mustas kreskar grande e rekoltar maxim multe. Nam ico esis maxim kustoza.)
Lua penso esis justa. La sem-planto di berenjeno plu rapide e plu grande kreskis.
«Ho! astonante! Por la maxim kustoza. Ah! Ol nun trairas la nubo, dum ni interparolas kun mea matro. »
La stipito di berenjeno ne haltis la kreskado trairante la nubo.
Balde la berenjeno multe florifis purpurea flori e fruktifis plene e multe.

Morge matine lu portis skalo de la kabano.
La matro trovis lu e dicis panikante.
«He! Adube tu iros? Cesez, se tu klimas la ganda berenjeno. Tro danjeroze.»
«Ne danjeroza, me klimez!»
«No! Cesez! Tro danjeroze! Nam tua patro anke falis de tekto e mortis.»
«Ne jenez me! Esez tranquila!»
La puerulo klimis la trunko di la berenjeno.

Nu lu trairis la nubo e staceskis sur to. Yen admirinda domego sur la nubo.
Lu apertis la pordego e ibe trovis grand-eva viro qua tenis berenjena frukti.
«Ha! Ta berenjeno esas la mea, kad ne? » klamis la puerulo, lore la oldulo respondis,
«Ya! Kad ica berenjeno esas la tua? Danko! Omnadie ni gustas ol. »
E la oldulo guidis la gateto al domego.
Du bela puerini trovesis en la salono. Dum la notko eli aceptis la gateto, kantante e dansante.

Morge matine, kande lu vekis, nulu trovesis cirkume.
«Quo! Adube omi iris?» la puerulo murmuris.
Lore la voco dl oldulo audesis tra la muro.
«Ka tu ja vekis? Ni startas por nia laboro, do restez hike!»
La puerulo questionis la oldulo.
«Qua laboro? Ka vu havas laboro sur la nubo?»
Lu responis,
«Komprenende! Me esas plu okupata kam tu pensas. »

«Do me helpos vu. Duktez me kune.»
Tale dicante, la puerulo apertis la pordo.
Quik kande lu regardis la figuo di la oldulo, lu kriis surprize.

«Ve! Ogro! Helpez!»

Ya! lL figuo di la oldulo esas mem orguo kun du korni.
Du puerini staras apud la orguo. Eli havas anke figuro quale orguo.

Tre pavorante e paleskante, la puerulo dicas, 
«Mea karno esas malgusta! Ne manjez me.»

Askoltante la dico, la oldulo laute-rideskis e dicis,
«Ha ha ha! Ni ne esas mala orgui qui manjas homi. Me esas deo di tondro.»
La oldulo kun orgua figuro tamburagis, e du puerini dispersis aquo per kulierego. Yen, pluveskis sur la tero.
la puerulo dicas,
«Me jus komprenis ke vu esas deo di tondro, Kaminari-sama.»
La deo di tondro dicis,
«Tu esas korekta! Me esas Kaminari-sama, tondro-deo. Do me irez e donez pluvo al mondo.»
Audante to, la puerulo tranquileskis e dicsi a Kaminari-sama,
«Akompanez me! Kune me irez.»

«Nu! Acensez sur ica nubo.»
Kaminari-sama fendis nubo sub la piedo, pozis la puerulo kun du puerini sur la nubajo.
La nubajo, sur qua omni trovesis, vehis al loko ube pluvos de ta tempo.

Vidante infra mondo, la puerulo dicis,
«ha! ibe esas mea vilajo.»

Maminari-sama staceskis e tamburagis.
Un puerino lumizis al tero per spegulo.
La sono di la tamburo divenar e la lumo di la supeguro atingis la tero
La tondro divenis de La sono di la tamburo. La fulmino divenis de la lumo di la supeguro.
Do kaminari-sama facas tamburo e fulmino.
Altra puerino dispersis aquo per kulierego, lore pluvegis sur la tero.

En ca dio, on juis somero-festivalo en la vilaĝo.
Fulmini, tondri e pluvego, la subita sturmo tre astonis la vilajani.
«Ha!　Quala sturmo!»
La puerulo, qua vidis to de la supro di la nubo, mokis la vilajani eskapanta.
«He! puerino. Donez pluvo-kulierego.»
La puerulo recevis la kulierego, e dispersis aquo delektesante.
Pro to, pluvegis quale aquo-falo en la vilajo.

«Hop! hop! Fugez,fugez! Se vi ne fugas, me dispersez pluvo plu multe.»
Tale kriante, la puerulo vivace dispersis aquo per kulierego multafoye e plu.
plu multe lu dispersis aquo, plu forte pluvis sur la vilajo.

Tamen lore la puerulo glitigis sua piedo, falis de la nubeto.
«Ho! Helpez! Me ne volas mortar ankore! »
Lu faladis en pluvo e fine saltis aden la morusiero-arboraro.

Plump!

Ma la puerulo fortunoze kapitis sur branchi di morusiero, e nur la vivo salvesis.

Vigante lo,Kaminari-sama dicis,
«Ve! Lu konvenus ad mea sucedanto. Ma lu ja divenis falinto regretinde! »
Ma du puerino plu deploris, nam eli volis mariajar su kun ilu.

Depos to, on dicas ke fulminostroko ne eventas proxim morusiero.
Pro ke Kaminari-sama dankas la morusiero qua salvabis la puerulo. 

Til nun enla vilajo, on pendas brancho di morusiero sub la avantekto por evitar fulminostroko.

<Japoniana Folkloro>

Oldulo qua florifigis velkinta arboro

Olim ante longa tempo en certa loko, oldulo ed oldino habitis. La gespozi ne havis sua filio, e li do havis hundo nomizita Shiro, quan li tre afecionis.

Uldie Shiro aboyis en lia farmeyo.
«Wu,aboy,aboy! Fosifez hika sulo! hike fosifez!»
«he! Ka tu pregas ke me fosifez hike? Nu, me fosifez.» dicis la oldulo.
Lu fosifis la sulo quan la hundo indikis.
«Quo! Marveloza!»
Multa ora-moneti aparis ek ca sulo.

Tote apuda vicino, avara oldulo, audis tala rumoro e venis che la honesta oldulo. Lu demadis ad honestulo.
«Anke me volas ganar multega ora-moneti. Voluntez pruntar tua hundo!»
l'avara oldulo koakte portis la hundo.

Ed la hundo odioze aboyis. Ilu fosifis la sulo quan la hundo indikis, ma multa fetida eskombri aparis ek la sulo.
«Quonte neutila hundo!»,lu maledikis. Furiante, l'avarulo batis e mortigis la patetika hundo.

La olda gespozi qui perdis Shiro, ploris laute e sepultis la hundo en sua farmeyo. Por morinda hundo, li facis tombo, sur qua li stacigis un bastono.

Kande la gespozi iris ad la tombo en sequanta dio, la bastono tre matureskis e ja divenis granda arboro.
Li facis Usu-o ek la arboro; La Usu-o esas utensilo per qua on koquas Mochi-o: on pistas vaporigita rizo per la Usu-o e facas riza kuko, qua on nomas Mochi-o en Japonia. La gespozi koquis Mochi-o per la Usu-o.
Lore misterioze multa trezori aparis ek la Mochi-o, t.e. la riza kuko.

Itere l'avara oldulo venis che la gespozi e demadis.
«Anke me volas ganar multega trezori per pistar vaporigita rizo. Voluntez pruntar tua Usu-o »

L'avara oldulo koakte portis la utensilo e pistis vaporigita rizo. Ne trezori aparis ek Mochi, ma stoneto.
«Mutega sotoneti iritas me! Quante mala Usu-o!»

Furiante, l'avarulo hakis ebrulis la Usu-o.

Chagrenante pro perdir valoroza Usu-o, la honesta oldulo kolektis cindro di Usu-o por retroportar, pozante ol en korbo.

Lore la vento suflis.
La cindro flugeskis e falis sur velkinta arboro.

Ka vu konocas quo eventis?

Yen, la velkinta arboro subite florifis!

Lo felicigis la honesta oldulo. Pro to ilu decis laute,
«Me florifigez ye velkinta arbori!»
Quik kande lu dissemadis cindro, la velkinta arboro belege florifis!

Justatempe sinioro, qua habitis en proxima kastelo, eteriris hazarde.
«Ho, ol esas tre splendida!»
La sinioro tre joyis e donacis multa premio ad l'oldulo.

L'avara oldulo vidis ca eventajo e pregis a la honesta oldulo,
«He! Me volas premio per uzar ca cindro, Anke me florifigez per ol, Donu ol a me! »
Lu koakte ganis la cindro e iris a kastelo.
«Estimata la sinioro! Fakte ca cindro apartenas a me. Voluntez donacar premio ad anke me. Me florifigez...»

Lu instante dissemis la cindro maxim proxim la sinioro por multe florifigar velkinta arbori.

Por to, cidro eniris la okuli di la sinioro! Vasali en kastelo violente frapis e punisis lu.

<Japoniana Folkloro>